(foto IZI Draaidag 2025, Fabian Sapthu)
Als je mensen wilt samenbrengen — op een congres, tijdens een heidag of in een boardroom — dan moet je ze ook écht laten samenkomen. En dat gebeurt niet vanzelf. Verbinding maken is spannend, zeker in onze hypernerveuze samenleving waarin bijna iedereen ‘hoog in de boom’ zit: alert, op scherp, klaar om een tik op de neus te incasseren van een collega, een baas, iemand uit een andere stam.
In deze blogpost deel ik lessen om mensen de boom uit te laten dalen en een basis te leggen waarop ze kunnen verbinden. Vanuit daar kun je samen iets moois, nuttigs en betekenisvols doen. En: nodig me gerust uit als je die extra verbindende laag aan je congres, heidag of vergadering wilt toevoegen.
Adem als functionele tool
Vorige winter verdiepte ik mijn beoefening van adem- en lichaamswerk bij Kasper van der Meulen. Kasper is de oud-rechterhand van Wim Hof, die vond dat het gedegener en integerder moest dan bij Wim en twaalf jaar terug voor zichzelf is begonnen, mét mensen die er net zo in stonden. Kasper heeft geen methode, maar hij leert je leren ademen. Wil je goed, diep slapen? Daar kun je naartoe ademen. Wil je even scherp zijn, even full focus aan een stuk schrijven? Je angst te lijf? Je stress loslaten? Je hartslag laag houden tijdens het hardlopen? Je adem kan je helpen. Je ademhaling is de afstandsbediening voor de staat van je lichaam, hart en geest. Ik heb zijn uitgebreide opleiding gedaan tot Breathwork Professional en ga in december nog een laagje dieper.
Je autonoom zenuwstelsel hacken: de boom in én uit
Bij Kasper leerde ik hoe beïnvloedbaar het autonoom zenuwstelsel eigenlijk is. Het bestaat grofweg uit twee delen:
- sympathisch — ‘de grot uit’, paraat staan, jagen, vechten, vluchten
- parasympathisch — ‘de grot in’, rust, veiligheid, herstel
Ik vertaal dit naar:
- Boom in → alert, gefocust, nauwe blik
- Boom uit → zacht, breed kijken, aanwezig, verbonden kunnen zijn
In sympathische modus kun je niet echt verbinden. Je lichaam staat gericht op overleven. In parasympathische modus kan dat wél: je ziet de ander, je luistert, je lijf is beschikbaar voor relatie en samenwerking.
De adem is de – bedienbare – schakelaar tussen die twee.
Kort samengevat
- Boom in (sympathisch)
- hoge borstadem of zelfs schouders erbij
- mondademhaling
- langer in dan uit
- alertheid, focus, fight/flight/freeze
- Boom uit (parasympathisch)
- lage – horizontale – buikademhaling (‘Obelix-buik’)
- neus in, langer uit
- zachte blik, rust
- verbinden, contact, creativiteit
Waarom je bij bijeenkomsten eerst de boom uit moet
Bij bijna elk congres komen mensen hoog in de boom binnen. Autorijden. Overprikkeld door te volle treinen. Nieuwe locatie. Onzekerheid. Grote pupillen, geactiveerd zenuwstelsel.
En dan begint het programma vaak direct: koffie, welkom, keynote. Terwijl iedereen fysiologisch nog in de boom zit — klaar voor aanval of verdediging.
Als je mensen niet helpt uit die boom te klimmen, blijven ze alert op hun eigen tak zitten. Geen verbinding. Geen samenwerking. Geen openheid.
De eerste taak van goed meeting design is dus simpel: breng mensen uit de boom, samen op de grond. In de grot. Op de plek waar ontspanning, nieuwsgierigheid en menselijkheid mogelijk zijn.
Bij veel bijeenkomsten die ik de afgelopen jaren ontwierp en begeleidde, hielpen we mensen uit de boom te klimmen, zich meer op hun gemak te laten voelen, om daarna pas te beginnen. ‘Kom binnen in onze safe space en laat de rest van de wereld maar even achter je.’ ‘Hier zijn de toiletten, voel je thuis, kijk vooral even rustig rond en laat weten als je iets of iemand nodig hebt. We zijn er voor je.’
Met ademoefeningen kun je dit in 10 minuten bereiken
Een korte, goed begeleide ademsessie kan binnen tien minuten hele groepen naar een parasympathische staat brengen. Mensen zakken letterlijk en figuurlijk.
Neus in. Kleine pauze. Lang uit. Langere pauze.
Repeat.
De stresshormonen dalen. De blik verzacht. De ruimte wordt veiliger. Met een half uur leg je een stevige basis voor een dag die wél over samenwerking kan gaan — niet over overleven. Een goed verbindend begin is het halve werk.
Vrienden en vriendinnen maken op een congres
Tijdens de IZI-Draaidag liet ik meer dan honderd zorgprofessionals samen de boom uit klimmen.
We ademden.
We keken elkaar aan.
We glimlachten.
We verzachtten.
Het doel: ontmoet minstens één nieuwe vriend of vriendin. Want vrienden bel je. Met vrienden wissel je uit. En dat lukte — voor veel mensen.
Na de lunch fris verder? Ook daar is adem voor.
Veel bijeenkomsten vallen na de lunch stil. Overprikkeling, suikerdip, vol hoofd.
Een korte ademinterventie vooraf en achteraf kan de mensen:
- de ochtend laten achterlaten,
- de excitement even laten loslaten,
- weer fris laten terugkeren in gezonde alertheid … zonder dat ze meteen weer hoog de boom in klimmen.
Meer bouwstenen voor verbinding
De afgelopen jaren onderzocht ik op allerlei manieren waar verbinding vandaan komt en hoe je het bewust inbouwt. In onderstaande afbeelding staat een overzicht van de belangrijkste bouwstenen die ik gebruik in mijn werk.
Congres? Heidag? Vergadering? Kabinetsformatie? Ik help graag.
Of je nu een congres organiseert, voor een teamdag staat, een ingewikkelde vergadering moet begeleiden of in een kabinetsformatie zit: ik help je graag om mensen uit de boom te krijgen — met ademwerk én met goed meeting design. In mijn white paper over De kunst van het samenbrengen lees je meer over hoe je groepen helpt om echt contact te maken en betekenisvol samen te laten werken.