“Bushcraft, zoals wij het zien, is mensen te laten ervaren dat buiten je thuis kan zijn en daar hoort alles bij,” aldus René Nauta en Beke Olbers over bushcraft, hun bedrijf Extra Bushcraft en hun opleidingen.

In 2019 begonnen Erik, Stefan, Ward en ik bij Beke en René met tien andere studenten aan de uitgebreide bushcraft jaaropleiding. In 2020 gingen we de diepte in met een vervolgopleiding van nog een jaar. In de eerste week van oktober 2022 rondden we onze opleiding af met een Over Leven, waarin we vijf dagen leefden van het land en buiten nog meer ons thuis werd dan het de afgelopen drie jaar al was geworden.

We begonnen onze opleiding met een rugtas vol plastic, we eindigden met niets dan takken, bladeren, mos en varens en – ok – een mes, billy en een paar vishaken. We gingen terug naar de natuur en reisden terug in de tijd. Van een tijd vol technologie en kunstmatigheid terug naar zoals onze verre, verre voorouders leefden, naar hoe samen leven begon, terug naar hoe de mensheid begon. Zo hebben wij het ervaren in elk geval.

Over Leven gaat echt over overleven. Als jij niets doet, ga je dood, of op zijn minst zak je weg. Als je een goed onderkomen wilt, moet je dat maken en blijven aanpassen. Als je vuur wilt, moet je dat maken. Als je water wilt moet je op en neer naar de beek en per keer zo veel mogelijk billys mee. En als je wilt eten moet je erop uit en plukken, rapen, graven of doden. Als jij niet kiest om aan het werk te gaan, om te willen overleven, gebeurt er niets en ben je af.

Je voelt je kwetsbaar in de grote natuur. De veiligheidsstandaarden waar je in je dagelijks moderne leven op kunt vertrouwen, zijn er niet. Als je shelter wordt bedolven door een omvallende boom, ben je dood. Als je valt op de rotsen, heb je pijn, ben je nat of… erger – zeker als je alleen bent.

Het brengt je terug naar de kern, naar het begin van leven, naar het begin van samenleven, naar het begin van de mensheid. 300.000 Jaar terug hadden mensen exact hetzelfde nodig. Dát ervaar je nu ook ook. Je bent overgeleverd aan jezelf, je team of eigenlijk aan de natuur. Wat geeft ze? Wat neemt ze?

Kennis en ervaring helpt. Hoe bouw je een goede en een betere hut? Wat kun je eten en wat niet? Hoe maak je vuur met alleen een schoenveter? Kennis en ervaring maken juist op dit elementaire niveau van leven het verschil tussen wel of niet, tussen uiteindelijk leven en dood.

Overleven gaat gemakkelijker in een team, in een samenleving. De één is goed in vuur maken, de ander heeft een sterk ontwikkeld bouwtalent. Als de één erdoor zit, kan de ander een gaatje dichtlopen. Je doet het samen. Je doet en kunt en je krijgt wat je samen bereikt. Je doet wat moet, wat dat ook is en blijft in verbinding, want je bent op elkaar aangewezen. Alleen op elkaar kun je écht vertrouwen. 

Vijf dagen Over Leven raakt grote dingen aan. Verbinding met jezelf, verbinding met anderen, verbinding met de natuur, kunnen vertrouwen. Of dus ook niet. Alles wat in de weg staat, mag je laten vallen. Je moet doen wat er moet gebeuren, ook al is dat niet je grootste talent of hetgeen waar je het vrolijkst van wordt. 

Je hebt weinig nodig; veel minder comfort, slapen en eten dan we dagelijks gebruiken in ons moderne leven. En nog steeds: er is te weinig. Hoeveel het land ons ook gaf, het lukte ons nauwelijks om 250 calorieën per dag bij elkaar te verzamelen, terwijl we misschien wel 4000 per dag nodig hadden. We verloren allemaal tenminste 5 kilo lichaamsgewicht.

Voeding uit de natuur voedt. Hoe weinig bramen, rozenbottels, appels, kokkels, mosselen, limpets, garnalen, wortels, beukennootjes, brandnetelblaadjes heb je nodig om je weer wat beter te voelen? En hoe eenvoudig is het om jezelf even te verwennen met geroosterde zeeradijswortels of krokante garnalen en brandnetelchips gegaard boven de kolen. De natuur geeft als je het ziet en neemt.

We hebben de natuur overleefd en dat geeft vertrouwen. Als je je op dit elementaire niveau samen weet te redden, dan kun je meer aan, zelfs als het waait of op zijn Schots stormt.

Op naar de solo? Hoe dan ook op naar meer bos, want natuur smaakt naar meer natuur.

René en Beke, dank. Door jullie is buiten voor ons ook een thuis geworden.

Goede vriend Anton Roerdink nodigde me uit voor een gesprek.

Wil je met je team (serieus) het bos in? Wil je iets met bushcraft in Drenthe, Groningen, Friesland? Schiet me gerust even aan. Want ik neem je graag mee het bos in, van de paden af.

Zomerleestip, naar de koning en smartphone gezonde scholen

Zomerleestip: Donkerder 2.0 In 2020 verscheen mijn debuutroman Donkerder. Zo’n 1.000 exemplaren gingen over de toonbank, tientallen prachtige reacties verschenen op Bol.com, Hebban.nl en Goodreads en tientallen bibliotheken namen Donkerder op in hun collectie en mijn...

86 Tips voor gezond smartphone gebruik op school en in de klas.

(Foto: Martijn Aslander) Smartphones zijn wonderapparaatjes, daarom heten ze ook smartphones. Als je alles wat je met een smartphone kunt, in losse apparaten bij je zou willen dragen, dan zou je een flink backpack nodig hebben. Smartphones zijn ook de hel, dat is...

Hoe zet je een sociale beweging op? Mijn handleiding, in drie stappen.

Een paar weken terug kreeg ik een mailtje van Freya (bovenstaande foto is ook van haar).  ‘Ik volg je nu een tijdje op LinkedIn, omdat ik vind dat je erg inspirerende en interessante dingen doet en dan ook nog in het noorden! Erg leuk.    Ik hou me bezig met...

#VrijMiBos: op vrijdagmiddag naar het bos

#VrijMiBos, wat is dát nou weer? Nou, heel eenvoudig: op bijna elke vrijdagmiddag naar het bos. Inderdaad: geen borrel, maar bos. Je weekend niet beginnen met een kater, maar met een overdosis Vitamine Natuur. Mét een paar leuke mensen, zonder telefoons of andere...

Lunchen bij de Koning

Afgelopen woensdag (was het echt eergisteren?) waren honderd mensen te gast bij de Koning en Koningin. Ik was één van hen. ‘Hoe was dat?’ willen veel mensen weten. Bij deze deel ik mijn verhaal. Ik voelde me vereerd, gezien, gewaardeerd. Het contact met de Koning,...

Digitale Fitheid op scholen, in het onderwijs, met jongeren. Doe je mee?

De komende weken, maanden wil ik aan de slag met digitale fitheid op scholen, in het onderwijs, met jongeren. Samen leren hoe we gezonder kunnen omgaan met smartphones en het internet. Hoe zorgen we ervoor dat we de digitale middelen weer de baas worden? Maandag 20...

Vaker tot veel tellen

‘Waar wind je je over op?’ Ik stel deze vraag vaak aan groepen om ze een beetje aan de praat te krijgen. Als er ruimte is stuur ik ze daarna graag de straat op, de krantenhoek van de bieb in, om pas weer terug te komen als ze een flinke verzameling opwindsels hebben,...

Alsjeblieft: versie 2.0 van mijn roman Donkerder, gratis.

Tien jaar terug zette ik de daklozenwandelingen van Groningen op; ik hielp twaalf voormalig dakloze gidsen hun levensverhaal te delen aan de hand van de stad. Duizenden mensen wandelden mee, soms wel tien kilometer. Elke gids had zijn of haar eigen levensverhaal en...

Let’s welcome Winter!

This week was the week of Samhain, All Saints or as the Mexicans call it Las Dias de los Muertos. It’s the time of year that – at least in the northern hemisphere - we feel winter is coming, the darker season is rising. From now on most of us have the tendency to...

Van lezing over digitalisering naar Nationaal Museum Digitalisatie

Een aantal weken terug vroeg een onderwijsgroep me of ik een lezing wilde geven over digitalisering. Omdat lezingen niet per sé de meest inspirerende vorm zijn om iets te leren verzonnen we samen een niet-lezing: het Nationaal Museum Digitalisatie. In plaats van een...

STROOM Emmen zoekt jongeren die willen vlammen voor Emmen

Op dinsdag 12 oktober zijn de audities voor STROOM: een gloednieuw programma van de Bieb in Emmen voor creatieve, ondernemende jongeren om samen met een toegewijd team echt toffe events te organiseren. Wie laat zien goede plannen te kunnen verzinnen, dingen te kunnen...

Teamuitje: ‘never let a good Corona-crisis go to waste’

"Hoera! Het Corona-monster is getemd!" Vanaf half juni hebben praktisch alle volwassenen een eerste vaccinatieprik te pakken. Vanaf half juni voelen praktisch alle volwassenen zich bevrijd. Vanaf half juni kunnen we weer normaal doen, weer dichterbij elkaar komen,...