Met regelmaat word ik gevraagd of ik een lezing / praatje / keynote wil geven, bijvoorbeeld over maatschappelijk verantwoord ondernemen, of over waar ellende en dakloosheid vandaan komt.  Dat doe ik heel erg graag! En… het is mijn werk. Dus mijn standaard-reactie is: laten we afspreken en dat fiksen. Met regelmaat komt dan ergens aan het eind van het gesprek of – erger nog – in een zg ‘opvolgende mail’ nog even ter sprake dat er geen geld is voor sprekers, want (écht!) ‘je bent toch een maatschappelijk verantwoord ondernemer?’ of ‘wij zijn als organisatie met maatschappelijk verantwoord ondernemen bezig en dus hebben we geen geld.’ Mijn standaard-reactie is dan: bedankt en #TegenDeBakker. Of ik verwijs naar een rekensommetje van Ionica Smeets. Want zeker als de organisatie wel geld heeft voor een (vaak dure) locatie, catering en een aandenken vind ik het wat onhandig dat er geen geld is voor een goede, professionele spreker.

Deze keer mailde, belde en mailde de penningmeester (!) van een maatschappelijk betrokken organisatie voor het lustrum van ‘een jaarlijks grootschalig evenement’ met 150 tot 200 vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, die dacht dat het noemen van mijn naam in de aankondiging wel zou kunnen bijdragen aan een hoge opkomst… En: ‘Wanneer u op ons verzoek wilt ingaan, kunt u ons dan tevens laten weten wat wij u daarvoor verschuldigd zijn. Wij hebben van de gemeente … een bescheiden subsidie gekregen voor het organiseren van deze bijeenkomst, dus we moeten helaas op de kleintjes letten.’

Het tweede punt dat wij graag vooraf duidelijk willen laten zijn betreft je vergoeding. Het bestuur van […] is van mening, dat vanuit het oogpunt van maatschappelijke betrokkenheid en ons vrijwilligerswerk een honorarium voor de spreker niet gepast is. Bovendien hebben wij slechts een bescheiden budget voor de zg onvermijdelijke “out of pocket kosten”.

Mijn week besteed ik voor ongeveer de helft aan autonoom werk. Met dat werk draag ik mijn steentje bij aan een betere wereld. Denk aan de daklozenwandelingen die ik heb opgezet of mijn fotografisch onderzoek naar onze relatie met smartphones. De rest van de week doe ik werk in opdracht, om te kunnen rondkomen. Autonoom komt uit mezelf. Werk in opdracht komt van een klant. Bij mijn autonome werk ben ik niet bezig met geld. Ik onderzoek, maak, geef en soms krijg ik iets terug. Voor mijn werk in opdracht ontvang ik altijd een financiële waardering. Standaard hanteer ik een tarief van € 125,- per uur waar ik dan bij voorkeur werk per dagdeel à een uur of vier. Ik doe mijn werk graag met rust en aandacht. Soms geef ik korting. Soms is het ingewikkeld en vraag ik meer. Heel af en toe – bijvoorbeeld bij scholen waar docenten iets heel moois aan het doen zijn, strijk ik over mijn hart en laat ik het bedrag aan hen, met de opmerking erbij dat meer beter is. Dat leidt eigenlijk altijd tot een mooie uitwisseling waar we allebei blij van worden.

Een lezing is voor mij niet een voorlezing van een tekstje of iets dergelijks. Het is mijn werk om te laten gebeuren wat er in de groep moet gebeuren. Het kost tijd en aandacht om dat voor elkaar te krijgen. Een lezing, voordracht of iets dergelijks kost me zo – inclusief voorbespreken, vaak wel even meedenken over het meeting design en voorbereiden – al snel twee of drie dagdelen. Ergo: dat gaat al snel richting de € 1.000,-. En soms bij maatwerk is het heel veel meer. Op fietsafstand van huis maak ik er vaak € 800,- van, want in de regio, voor de regio. Lezingen via Speakers Academy gaan voor tenminste € 1.600,-

Voor jullie heb ik zo even niet iets op de plank liggen en dus zou het normaal gesproken al snel richting een bedrag van € 800,- (ex BTW) gaan.

Het is december / januari. Jullie zijn ook met mooie dingen bezig. Vandaar dat ik je uitnodigde om zelf met een bedrag te komen, zoals ik soms ook voorstel bij scholen. Waarbij ik toevoegde: graag zoveel mogelijk.

Geen vergoeding werkt voor mij niet. Daar bedank ik voor. Net als voor cadeaubonnen, bloemen en flesjes wijn. Dit is mijn werk. Bij de bakker kun je er ook niet klakkeloos van uitgaan dat je als maatschappelijk betrokken organisatie het brood of de taartjes maar zo even gratis krijgt.

Daarom mijn voorstel: ik geef een praatje en verder ben ik er gewoon zolang als het leuk is. Ik ga me niet tegen andere dingen aan bemoeien. Ter vergoeding heb ik twee opties:

• € 600,- (ex BTW) óf
• Jullie nemen 35 exemplaren af van de tweede totaal herziene versie van mijn reeds uitgekomen roman Donkerder. De normale boekhandelprijs bedraagt € 20,95 (inclusief 9% BTW). Mijn uitgever Palmslag geeft 10% korting. Kortom: jullie betalen een bedrag van € 600.53 (inclusief 9% BTW). Daarvoor krijgen jullie én mijn praatje én 35 boeken om weg te geven. Mooi voorstel toch? Versie 1.0 werd warm ontvangen, was al e-reader aanrader bij Ruud de Wild op Radio 2, kreeg tientallen ronkende recensies en vormde de basis voor het winnen van de Nationale Onderwijsprijs. Versie 2.0 werd geremastered met Jelte Nieuwenhuis en telt 3.000 woorden minder én heeft (inhoudelijk) vijf hoofdstukken meer. ‘Nu nog beter!’ durf ik met volle overtuiging te zeggen. Op 21 december komt het e-book uit. Tweede helft van januari de paperback. Uiteraard kunnen jullie ook meer exemplaren afnemen. Want meer is ook in dit geval beter.

Ik hoor wel van je.

Zojuist kreeg ik een reactie.

Om maar met de deur in huis te vallen: na ampele overwegingen hebben wij besloten dat wij geen gebruik zullen maken van je aanbod om als keynote speaker op te treden. Wij hebben ja aanbod gisteren in het bestuur besproken. Daar bleken we de handen niet op elkaar te krijgen voor jouw optreden. Het argument waarop het besluit is genomen is met name je gevraagde fee. Wij achten bezoldiging voor een dergelijke spreekbeurt in strijd met de maatschappelijke doelstellingen van onze organisatie en met ons werk als vrijwilligersorganisatie in zijn algemeen. Het spijt ons je niet gunstiger te kunnen berichten en danken je hartelijk voor je overweging om een bijdrage te leveren aan het succes van ons evenement.

Hieronder staat overigens een voorbeeld van een lezing waar ik geen geld voor kreeg, maar wel een gratis begeleiding van één van de beste sprekerscoaches van Nederland en natuurlijk een mooi filmpje. Ook dat is iets waard.