[Status: permanent beta / nooit af]

Op 17 november vroeg ik Groningers – vanuit mijn rol als aanjager van het Veranderlab Veiligheid – waar en wanneer ze zich onveilig voelden en waarom. Mijn intentie hierbij: die situaties samen onder de loep nemen, één of twee uitkiezen om uit te diepen en vervolgens iets verzinnen om er zelf en samen binnen – zeg – twee maanden iets aan te doen (en dat ook echt gaan doen). Uit een lijst met 35 (serieuze) meldingen kozen we de dames die zich onveilig voelen als ze ‘s avonds in het donker alleen terug naar huis fietsen in een buitenwijk. En concreet: de tunneltjes tussen stad en Vinkhuizen.

De afgelopen weken sprak en mailde ik met tientallen mensen over de meldingen, mogelijk achterliggende problemen en mogelijke oplossingsrichtingen en wandelde ik gisteravond laat in mijn eentje langs het Reitdiep over het Jaagpad. Bij dezen deel ik de eerste resultaten van dat spreken, mailen en wandelen met de uitnodiging om vooral even mee en tegen te denken.

De vraag: hoe laten we meer dames ook ‘s avonds met een veilig gevoel door de tunneltjes tussen stad en Vinkhuizen en Reitdiephaven fietsen?

Moeten we fietspoolplekken maken door aan twee kanten van onveilig voelend gebied bijvoorbeeld even tijdelijk een kerstboom neer te zetten? Moeten we op zoek naar een muzikant als tunnelgastheer of -dame? Zie je iets in een proef-Glühmeinstalletje in een tunnel? Een voetbaltafel? Een beste-wensen-voor-je-naasten-muur? Een mooi verlicht kerstboompje? Heel veel meer ideeën en inspiratie vind je verderop in deze blogpost.

Je vragen, aanvullingen, ideeën graag in een comment onder deze post of mail me anders op ritzotencate@gmail.com. Dank je wel!

Dinsdagavond aanstaande 15 december gaan we aan de slag in en om de tunneltjes. Wil je mee? Hier vind je de uitnodiging. Op dinsdagavond 22 december gaan we verder met wie verder wil (tenminste als er dinsdagavond aanstaande voldoende energie ontstaat). We hebben het samen nog één keer goed over het gevoel van veiligheid in die tunneltjes, we proberen een aantal slimme dingen te verzinnen om er iets aan te doen en we kiezen tenminste één ding om het zelf en samen binnen twee maanden veiliger te laten voelen (en meer dames met een veilig gevoel op de fiets te krijgen terug naar huis). Wil je daar bij zijn? prachtig. Mail me even.

Vooraf

In Vinkhuizen wonen ongeveer 2500 dames tussen de 25 en 65 – de groep even kort de door de bocht die meldt dat ze zich onveilig voelt. Het aantal mensen dat in de avonduren door de tunneltjes fietst is bekend bij de Gemeente, maar ik heb de aantallen nog niet.

De dames, die melden, geven aan dat ze zich onveilig voelen en dat ze alleen fietsen. Ik heb bij een aantal tunneltjes staan posten. Bij bijna alle tunneltjes waar ik heb gekeken passeert tussen 21.00 uur en 23.30 met regelmaat iemand. Het lijkt er dus vooral op dat de dames zich alleen voelen, maar niet persé alleen zijn.

De laatste jaren is er – voor zover ik kan achterhalen – nauwelijks iets naars gebeurd in de tunneltjes. Ik heb gesproken met veiligheidsprofessionals en gezocht in nieuwsdatabase Lexis Nexis en vindt de afgelopen vijf jaren 3 gemelde incidenten. Meest recent juli 2015: een afgeslagen poging tot beroving van een jongen (17) in het tunneltje aan de Pleiadenlaan. In 2013 werd in hetzelfde tunneltje een man beroofd (wederom geen vrouw). En in 2011 beroofden twee jongens en één meisje een dame in het ACM-tunneltje. Voor 2000 was het vaker raak. Een groep jongeren misdroeg zich (soms gruwelijk) omdat ze zich… verveelden. De wijkagent vertelt me over een reeks meldingen in het de media die achteraf vals bleken. Mogelijk heeft dat verhalen over onveiligheid in de wereld gebracht.

Incidenten gevonden in LexisNexis

Oplossingsrichtingen de vooroogst

De afgelopen weken sprak en mailde ik met tientallen mensen over de meldingen, mogelijk achterliggende problemen en mogelijke oplossingsrichtingen. Hieronder vind je een eerste lijst ideeën voor oplossingen.

  • Fietspoolplaatsen waar je even wacht totdat je iemand treft om samen mee door dat stukje te fietsen dat je eng vindt. (Of je kunt natuurlijk ook gewoon zonder zo’n plaats even op iemand wachten).
  • Gastheer / gastdame / tunnelheer / tunneldame:
    • Koffiestalletje in de tunnel om leven in de leegte te brengen.
    • Glühweinstalletje. Lekker gezellig voor het slapen gaan.
    • Muzikanten uitnodigen om te spelen (en eventueel wat te subsidiëren om te kijken of het werkt)
  • Mensen uitnodigen de tunneltjes ook voor andere dingen te gebruiken.
    • Hinkelbaan? Petanque? Een voetbaltafel?
    • Muziektunnel maken waar je geluid in kunt maken met de muren en spelen.
    • Spellen op de wand maken?
    • Tunnelroulette. Hang een camera op waarmee je met een random iemand kunt videochatten in een random andere tunnel 🙂
    • Een durf te vragen muur, zoals bij de Albert Heijn maar dan XXXXL
    • Outdoor / indoor sporten.
    • Selfiespot: Iets cools op de muur maken waarmee je even op de Selfie wilt.
    • Graffiti gallery?
  • Liefde toevoegen. A la de slotjesbrug maar dan anders. Een beste-wensen-voor-je-dierbaren-tunnel?
  • Fietsers uitnodigen één tunnel te gebruiken (en niet twee), zodat daar meer reuring ontstaat.
  • Meer mensen op de fiets krijgen en uit de auto en bus, zodat het druk wordt in die tunneltjes. Eén schaap is kwetsbaar. Een kudde is sterk.
  • Het minder kil maken. Hout, kersttakjes toevoegen of andere organische / authentieke vormen. Vogelgeluiden afspelen. Een watervalletje? Een lekker dennengeurtje? Of in het voorjaar bloemen? Dit tunneltje aan het Reitdiep voelt een stuk veiliger door zijn vleugje Gaudi.
  • Positieve verhalen maken in het tunneltje en die vooral delen.
    • Huwelijkstunnel? Elkaar ten huwelijk vragen. Of je kunt prachtig poëtische trouwfilmpjes maken waar je elkaar in het midden ontmoet.
  • Feiten delen over het tunneltje en zo laten zien dat er eigenlijk heel weinig naars gebeurt. Het laatste incident in alle drie tunneltjes (samen) was voor zover ik zie een mislukte poging tot beroving in juli 2015 op een jongen van 17. Daarvoor in 2013. Een man beroofd. Wederom geen vrouw dus. Daarvoor in 2011.
  • Feiten delen over aantal bezoekers per minuut in het tunneltje: het viel mij op dat de grote fietspaden (ieg tussen 2100 en 2330) zo druk bezocht zijn dat er ongeveer elke anderhalve minuut tenminste één iemand langs fietst. Je zou een fietsteller kunnen ophangen die het aantal fietsers weergeeft dat het afgelopen half uur is gepasseerd.

Veiligmakers

Tijdens de eerdere veiligheidswandelingen leerden we veel over waardoor mensen zich veilig voelen. Ik noem ze veiligmakers. Hier een groeiend lijstje ter inspiratie.

Context, omgeving, natuur:

  • Stilte. Met wat geluiden op de achtergrond.
  • Een vredig briesje.
  • Kabbelend, stromend water geeft rust. Water, fontein.
  • Oorspronkelijkheid. Ageing. Organische wording. Pitoresque huisjes die een een beetje organisch / scheef naast elkaar staan. Dorpspleintje. Of mooie jaren ‘30 woningen.
  • Speelse elementen die uitnodigen iets leuks, ontspannends te doen.
  • Groen, planten. Hout.
  • Relaxte dieren, die gewoon hun ding doen. Vogels. Katten. Honden.
  • Beschutting. Je even kunnen terugtrekken. Waar je even kunt zijn.
  • Verlichting. Of op zijn minst zich op licht.
  • Vrolijke kleurtjes van de flat.
  • Een zonnetje. Heerlijk, warm, licht. Wat kan je gebeuren?
  • Geen auto’s.

Menselijke aanwezigheid en zorg:

  • Menselijke zorg voor de omgeving. Mooi maken en niet stuk maken. Liefde. Het is er netjes en schoon.
  • Menselijke zorg voor elkaar. Openheid. Betrokkenheid. Contact. Dingen met elkaar delen. Bijvoorbeeld eten. Vertrouwen in elkaar. Deuren niet op slot. Spulletjes buiten laten staan / liggen.
  • Menselijke diversiteit. Verschillende groepen mensen aanwezig. Blijkbaar mag iedereen hier zijn.
  • Nabijheid van andere mensen. Je hoort mensen praten. Je ruikt mensen BBQ-en. Ze zijn in de buurt. Er is een vangnet.
  • Aanwezigheid van mensen die voor je veiligheid zorgen. Politie. Beveiliging. Of de aanwezigheid van min or meer trusted mensen die op je veiligheid kunnen letten. Iemand die bij een cafétaria werkt. Buschauffeur. Camera.
  • Je wordt of verwelkomd of op zijn minst met rust gelaten.
  • Goed verzorgde geveltuintjes. Groen en menselijke zorg. Het wordt hier door mensen zelf goed onderhouden.
  • De aanwezigheid van mensen, die een oogje in het zeil houden of op zijn minst langs komen.
  • Buren zitten zelf buiten en zijn vriendelijk. Dorps karakter.
  • Er staat een nette caravan. Dat kan hier blijkbaar veilig en bovendien: gevoel van kneuterigheid.
  • Naambordjes op de deuren met voornamen. Wat gezellig.
  • Lampjes bij de voordeur.
  • Mensen gaan netjes gekleed.
  • Je ruikt eten. Dan zal het wel goed zijn.
  • Gordijnen open. Mensen die geen bezwaar hebben dat je naar binnen kijkt en ook jou in de gaten houden.
  • Speeltuintje. Er wordt hier gespeeld.
  • Het is schoon. Er is weinig zwerfafval. Het gras netjes / gemaaid. Geen onkruid tussen tegels.
  • Kwetsbare kunst op pilaren. En is nog in tact. Beeldjes staan bij de voordeur zonder gejat of vernield te worden.

Overzicht, ruimte, vrijheid:

  • Overzicht en ruimte hebben om weg te kunnen.
  • Vrije in- en uitloop.
  • Je kunt omhoog kijken. De hemel zien.
  • Ongegeneerd, consequentieloos kunnen doen wat je wilt.
  • Er is een doorgang. Het is open qua geluid. Je kunt contact hebben met buiten.
  • Open en overzicht. Fijn dat je wat hoger staat en over de wereld kunt uitkijken.
  • Brede straat, stoep en breed tunneltje geeft gevoel van vrij kunnen bewegen.

Je eigen basis:

    • Je eigen basis voor veiligheid.
    • Elementen die je alert aanwakkeren zoals snel rijdende auto’s.
    • Ik voel me in het algemeen veilig in Groningen.
    • Ik kan altijd iemand bellen, bijvoorbeeld 112.

De groep waarmee je op straat loopt en op elkaar kunnen vertrouwen:

  • Het verhaal / positieve herinneringen van anderen bij een plek.
  • We zijn hier samen met een veilige groep.

Zo. Dat was een lange post. Kom maar door met die reacties, vragen, aanvullingen, tips. Hieronder in een comment of via mail op ritzotencate@gmail.com.

Mag je met de ideeën in deze post aan de haal? Tuurlijk. Deel je je ervaringen wel even met ons? Samen maken we de wereld zo veiliger 🙂

Hoe krijgen we de stilte-coupé écht stil?

(foto: Wikimedia - Steven Lek)Gisteren reisde ik met de trein (tweede klas) terug van Amsterdam naar Groningen. Twee overstappen, drie treinen, drie keer koos ik voor de stilte-coupé, lekker lezen, heerlijk rustig. En drie keer was er simpelweg onduidelijkheid over...

Huppelen, de Haarlemmer Olie voor je gezondheid?

Wat gebeurt er als je het woord huppelen hoort of zelf uitspreekt? Waarschijnlijk moet je glimlachen, dwarrelt er iets vrolijks door je gedachten en denk je terug aan je kindertijd. En wat is dan de laatste keer dat je gehuppeld hebt? En wat is de laatste keer dat je...

16+ Ideeën om meer ruimte om te bewegen te maken (in de ouderenzorg)

ZINN, of voluit Zorgorganisatie In Noord-Nederland, is één van de grote ouderenzorgorganisaties van het noorden. Ze zijn gezond, gaan lekker, doen al volop slimme, innovatieve, mooie dingen voor ouderen, naasten en de wereld, en… er mag de komende jaren nog meer...

Elkaar langer aankijken

Geen mens is een slecht mens In 2009 werd ik gezakkenrold door een junk. Hij jatte een tientje uit mijn broekzak en dat raakte zoiets dieps in mij, dat ik voelde alsof ik hém wel van zijn leven wilde beroven. Later ging ik koffie drinken met mensen van de straat en...

Wat als we elke dag naar ons werk zouden wandelen?

Vorige week wandelde ik een etappe van het Groot Frieslandpad mee met wandelprofessor Zef Hemel. Zef is planoloog en heeft als denker, doener, hoogleraar, ambtenaar een grote invloed gehad op grootstedelijke ontwikkeling in Nederland. Sinds maart dit jaar is hij...

Zomerleestip, naar de koning en smartphone gezonde scholen

Zomerleestip: Donkerder 2.0 In 2020 verscheen mijn debuutroman Donkerder. Zo’n 1.000 exemplaren gingen over de toonbank, tientallen prachtige reacties verschenen op Bol.com, Hebban.nl en Goodreads en tientallen bibliotheken namen Donkerder op in hun collectie en mijn...

86 Tips voor gezond smartphone gebruik op school en in de klas.

(Foto: Martijn Aslander) Smartphones zijn wonderapparaatjes, daarom heten ze ook smartphones. Als je alles wat je met een smartphone kunt, in losse apparaten bij je zou willen dragen, dan zou je een flink backpack nodig hebben. Smartphones zijn ook de hel, dat is...

Hoe zet je een sociale beweging op? Mijn handleiding, in drie stappen.

Een paar weken terug kreeg ik een mailtje van Freya (bovenstaande foto is ook van haar).  ‘Ik volg je nu een tijdje op LinkedIn, omdat ik vind dat je erg inspirerende en interessante dingen doet en dan ook nog in het noorden! Erg leuk.    Ik hou me bezig met...

#VrijMiBos: op vrijdagmiddag naar het bos

#VrijMiBos, wat is dát nou weer? Nou, heel eenvoudig: op bijna elke vrijdagmiddag naar het bos. Inderdaad: geen borrel, maar bos. Je weekend niet beginnen met een kater, maar met een overdosis Vitamine Natuur. Mét een paar leuke mensen, zonder telefoons of andere...

Lunchen bij de Koning

Afgelopen woensdag (was het echt eergisteren?) waren honderd mensen te gast bij de Koning en Koningin. Ik was één van hen. ‘Hoe was dat?’ willen veel mensen weten. Bij deze deel ik mijn verhaal. Ik voelde me vereerd, gezien, gewaardeerd. Het contact met de Koning,...

Digitale Fitheid op scholen, in het onderwijs, met jongeren. Doe je mee?

De komende weken, maanden wil ik aan de slag met digitale fitheid op scholen, in het onderwijs, met jongeren. Samen leren hoe we gezonder kunnen omgaan met smartphones en het internet. Hoe zorgen we ervoor dat we de digitale middelen weer de baas worden? Maandag 20...

Vaker tot veel tellen

‘Waar wind je je over op?’ Ik stel deze vraag vaak aan groepen om ze een beetje aan de praat te krijgen. Als er ruimte is stuur ik ze daarna graag de straat op, de krantenhoek van de bieb in, om pas weer terug te komen als ze een flinke verzameling opwindsels hebben,...