De mensen onder u die me een beetje kennen, weten dat ik eigenlijk geen Groninger ben, maar een Drent. Geboren in Assen. Opgegroeid in Ees. Een klein dorpje op de Hondsrug met dik 300 inwoners, dat eigenlijk nergens dichtbij ligt. Behalve dan bij ‘t bos. En wel bij heel veel bos.
In de tweede wereldoorlog is er in dat bos veel gebeurd. Er is gevochten. Er is stiekem gezoend. En er is een massagraf gegraven. Althans als ik de verhalen van mijn oma, mijn ouders en kennissen mag geloven. Dat massagraf is gegraven door mensen uit Ees, voor mensen uit Ees. Het lijstje namen was bekend, volgens mijn oma. Net overigens als de mensen die hebben meegegraven en vonden dat ze goed bezig waren.
Gelukkig werd Ees net op tijd bevrijd van de Duitsers en werd het massagraf een gat in de grond met aan weerszijden een wal en inmiddels flink wat takken, en bladeren erop. Je kunt er best hard met de slee van af, weet ik van vroeger. En met je ATB omhoog fietsen was een stevige klim.
Hoe dan ook: het is geen massagraf geworden en daarmee blijkbaar niet belangrijk genoeg voor een historicus om de tanden er ‘ns flink in te zetten, want wat je ook vindt: niets over het graven van een massagraf en de tweedeling die daarmee in het dorp werd geaccentueerd. En zelfs het in 1997 door Dorpsbelangen uitgegeven boekje ‘Van Ees tot Eest‘ met daarin de geschiedenis van Ees, rept er geen woord over. Zelfs niet ondanks dat een flink aantal mensen waaronder mijn ouders, mijn oma en wederom die kennissen de redactie op het bestaan van het massagraf en het belang voor de geschiedenis van het dorp hebben gewezen. Terwijl je’t nu nog steeds gewoon met eigen ogen kunt aanschouwen en er doorheen kunt lopen. Vreemd toch?
Ik heb het massagraf aangemaakt op Foursquare, wat foto’s gepost op Flickr, een 360 graden kiekje gemaakt en zojuist een filmpje op Youtube geplaatst. En misschien maak ik er ooit wel een stuk theater over. Want deze bijna verloren historie moest maar niet verloren gaan, wat mij betreft.