Vorige week wandelde ik een etappe van het Groot Frieslandpad mee met wandelprofessor Zef Hemel. Zef is planoloog en heeft als denker, doener, hoogleraar, ambtenaar een grote invloed gehad op grootstedelijke ontwikkeling in Nederland. Sinds maart dit jaar is hij houder van de Abe Bonnema-leerstoel aan de TU Delft en Rijksuniversiteit Groningen, maar hij wandelt liever dan dat hij op een stoel zit. Hij wandelt alle lange afstands wandelingen van het Noorden en maakt zo hernieuwd kennis met het landschap van Groningen, Friesland en Drenthe en de mensen die er wonen, leven, werken, komen, gaan.
We wandelden van de kerk in Norg naar de kerk in Vries, een kleine 13 kilometer, door wat getreuzel door mij bij een schommel, paddenstoelen, de laatste schapenzuring van het jaar en een schaapskudde, dik vierenhalf uur lopen.
Tijdens over onze wandeling vertelde Zef dat we in Nederland gemiddeld 22,7 kilometer van ons werk af wonen en dat we dus per dag gemiddeld – alleen al op en neer naar werk – 45,4 kilometer afleggen.
‘Dat is dus elke dag een dikke marathon!’ concludeerde ik. ‘Elke dag inderdaad. Dat privé-ritje niet eens meegeteld.’
“Werkende Nederlanders reizen gemiddeld elke dag meer kilometers dan een hele marathon.”
Wat nou als we die afstand, die ruime marathon, niet elke dag met de auto, trein of fiets zouden afleggen, maar met de snelheid van de voet? Dan zouden we dus elke dag zomaar 9 uur onderweg zijn of, in het tempo van Zef en mij, toch wel 12, 13, 14 uur.
Dat is elke werkdag meer dan een gehele werkdag wandelen, in plaats van werken. Veel van ons vier of vijf dagen in de week. Kun je het je voorstellen?
~
Een jaar terug rondde ik mijn bushcraft-opleiding af met een week overleven in Schotland: vijf dagen leven van het land met letterlijk alleen een mes en een pannetje. Vijf dagen afzien, vijf dagen weinig eten (max 250 kilocalorieën per dag), vijf dagen hard werken (meer dan 2000 kilocalorieën per dag) en dus raakte ik in vijf dagen zeven kilo kwijt.
Als je vijf dagen weinig eet, staat je lichaamsbatterij in spaarstand. Bij elke stap die je maakt, vraagt je lichaam zich af ‘moet ik deze stap echt maken?’ Bij elke stap die je maakt zonder daar meer calorieën voor terug te krijgen, voel je de energie uit je lichaam weglopen.
Zo ontstond er voor mij een pijnlijk duidelijk ervaren relatie tussen afstand en energieverbruik.
Later zocht ik op dat een kilometer lopen voor een man van 80 kilo ongeveer 200 kilocalorieën kost en was het een eenvoudige rekensom dat je voor het lopen van een marathon dus dik 8.000 kilocalorieën nodig hebt.
Dat komt ongeveer overeen met 55 grote bananen à 150 kilocalorieën per stuk…
“Elke dag die marathon lopen komt overeen met 55 bananen per dag extra eten.”
~
In plaats van dat we wandelen, stappen we echter in een auto of trein en laten we een machine het zware werk doen. Als je (in je eentje) in een auto stapt vermenigvuldig je je lichaamsgewicht al snel met een factor twintig. Dat betekent (bij een even efficiënte verplaatsing) dus ongeveer 160.000 kilocalorieën of 11.000 bananen. En dat met de eenvoud van een sleutel omdraaien en gewoon je voet laten zakken. En je pinpas trekken natuurlijk.
Zo redenerend verstoken wij Nederlanders dus per dag gemiddeld de energie van 1100 bananen per persoon, alleen al door op en neer naar ons werk te gaan.
Even een feit en wat rekenen tussendoor: de verbrandingswaarde van een liter benzine is ongeveer 40 megajoule, 10.000 kilocalorieën, evenveel als ik in totaal verbruikte in vijf dagen Schotland. In de vrije natuur zou ik twintig dagen bezig zijn geweest om zoveel energie bij elkaar te scharrelen! En de gemiddelde Nederlander verbruikt het dubbele op een dag voor de ritjes op en naar werk, tenminste als de auto een beetje zuinig is.
Volgens het CBS verbruikte al het wegverkeer in Nederland samen tot 2020 ongeveer 10 miljard liter brandstof. Dat is ongeveer exact 4000 olympische zwembaden of ongeveer een kwart Sneekermeer. Alleen al in Nederland en dan hebben we het nog niet over vliegen of overig energieverbruik. PER JAAR in de fik!
“Het wegverkeer in Nederland verbruikt 10 miljard liter brandstof per jaar. Dat komt overeen met 4000 olympische zwembaden of ongeveer een kwart Sneekermeer.”
Wat nou als we elke dag naar ons werk zouden wandelen?
Zef, dank voor het wandelen, de inspiratie, het inzicht. Marcel Kampman, dank dat je ons verbond. Ronald dank voor het even meelezen.
Wil je mijn pionierswerk financieel ondersteunen? Graag! Fijn! Doneer hier: bunq.me/glimlach. Elk bedrag is welkom! ♥️