In voorbereiding op mijn Vision Quest, begin 2020, sprak ik met verschillende mensen die iets dergelijks hadden ondernomen. Een man deelde dat-ie na tien dagen bos, in stilte, op alleen water het licht had gezien en één en al vrijheid en verbinding had ervaren. Dat heb ik na drie dagen bos niet, maar ik snap wel wat-ie bedoelt. Drie dagen bos en alles loslaten wat niet essentieel geeft rust en leegte in je hoofd, dat voelt licht en geeft alle ruimte om rond te bewegen en nieuwe diepe verbindingen te maken.

De afgelopen tijd sprak ik ook met verschillende mensen die last hadden van eenzaamheid, burn-out, depressie, suïcidaliteit zelfs en… armoede. Verschillende goede vrienden deelden dat al hun dagen diep donker waren en dat ze het liefst elke dag diep wegkropen onder hun dekbed. Dat heb ik na tweeënveertig jaar leven en afscheid nemen van mijn ouders, gelukkig niet meegemaakt, maar ik snap goed wat ze bedoelen. Duisternis zet zich vast in je lichaam, in je hoofd. Je verkrampt, je wilt niet meer bewegen. Alles en iedereen wat op jou af beweegt voelt als een aanval, je schrikt, je verkrampt nog meer en je hebt de neiging om bij alles en iedereen uit de buurt te willen blijven.

In deze blogpost schrijf ik mijn gedachten over duisternis en licht uit, voor mezelf en voor wie het maar wil lezen. Zie het als een brief naar mezelf en goede vrienden, als een versie 0.1 alfa van een uitschrijving van ideeën, wat ongetwijfeld nog weer gaat veranderen door er mee te spelen en… vragen, suggesties, ideeën van lezers terug te krijgen. Waar komt ellende vandaan, wat kunnen we er samen aan doen? En moeten we er eigenlijk wel iets aan willen doen? Ik nodig je uit mijn gedachten tot je te nemen en te reageren. Op enig moment wil ik er iets mee, want het heeft mijn aandacht.

Loop je vast in een veel te lang, abstract, theoretisch, droog, zweverig, vaag verhaal? Vind je dat ik te kort door de bocht ga? Vind je dat ik te uitgesproken ben? Vind je dat ik door open deuren heen wandel? Snap ik allemaal. Sorry. Stop maar met lezen en haak alsjeblieft weer in als ik iets verder ben. En in mei komt mijn roman uit. Dat is de verhalende variant van deze blogpost.

Heb je iets te delen? Vragen? Ideeën? Suggesties? Deel het onder deze blogpost in een reactie of mail me even.

Trauma door niet meebewegen

Zodra je verwekt bent, besta je, ben je fysiek en heb je een zekere mate van weerstand en begin je content op te bouwen. Als embryo beweeg je rond en bij elke interactie met alles krijg je input. Van de meeste interacties leer je dat je er niets mee hoeft en leveren daarmee minimale input. Sommige interacties leveren wel degelijk input. Je wordt bestookt met golfjes, stootjes, voeding, bacteria, hormonen. Alles wat niet langs je heen gaat of je direct kwijt raakt, blijft bij je en wordt in zekere mate opgeslagen. Een beetje input geeft een groeipijntje. Heftige input betekent trauma. Denk aan een gifaanval, doordat je moeder alcohol drinkt of rookt. Denk aan een flinke dosis cortisol omdat je moeder stress heeft. Denk aan fysiek geweld door mishandeling van je moeder. Of denk aan al die trauma’s die je overkomen bij je geboorte. Voordat je een half jaar oud bent sta je op de rails of lig je er naast. Van de gidsen van Gewoon een Kop Koffie hoorde ik het allemaal, maar ook van mensen die nooit dakloos zijn geweest. Alles wat niet langs je heen gaat, of je direct weer kwijt raakt, blijft bij je, zet zich vast, krop je op. Je doet input op en neemt ellende over in de vorm van DNA van je ouders, hormonen, bacteria en zorg of slechte zorg en andere sociale interactie. Overerving zou je het ook kunnen noemen.

Meer massa betekent meer trauma

Naarmate je – fysiek en mentaal – meer bij je draagt, word je zwaarder en minder beweeglijk – massa is immers traag. En als je groot en traag bent, ben je meer vatbaar voor input en dus voor nieuwe trauma’s. En als je input blokkeert of tegenwerkt, ontstaat kramp en uit verzuring en ophoping van zuur. Opnieuw geldt ook dit fysiek en mentaal.

Schaarste betekent minder bewegingsruimte en dus meer kramp

Als je in het luchtledige beweegt heb je minimale weerstand en beweeg je vrolijk en vrij met alle input mee. Als je tussen betonnen muren staat of vastgeketend zit aan een ketting, zit je vast. Zo krijgt inkomende beweging meer kans op grip op je. Schaarste, beperkte bewegingsruimte, vergroot de kans op kramp. En ook hier geldt dat je fysiek en mentaal vastgezet kunt zijn of financieel of wat je maar verzint. Schaarste ligt overal op de loer. Kijk naar de boeren in Nederland, weet dat ze bijna allemaal aan de ketting liggen bij de bank, vast zitten aan een coöperatie, verplicht producten moeten afnemen bij grote commerciële leveranciers, paradigma’s van een boerenleven hebben opgedaan van hun voorouders en het is duidelijk waar de kramp vandaan komt.

Jong opgedaan is flink uit de baan

Mensen die op jonge leeftijd veel ellende meekrijgen, bijvoorbeeld omdat ze van hun moeder worden weggerukt, ze worden mishandeld, verkracht, krijgen relatief enorme bakken met input op een relatief klein lichaam. Je wordt alle kanten opgezwieperd, loopt enorme trauma’s op en groeit scheef. Fysiek en mentaal. En wie scheef groeit gaat wankelen, mank lopen.

Wie fysiek kramp, verzuring opdoet gaat fysiek krom lopen. Wie mentaal kramp, verzuring opdoet wordt vergeetachtig, krijgt hoofdpijn, een burn-out, een depressie of wordt suïcidaal. Je bewegingsruimte wordt gevuld met vastzittendheid, je gedachten en fysieke bewegingen kunnen niet vrij stromen en dus sta je niet meer open voor input. Fysiek en mentaal. En via hormonen en bacteria vindt er ook nog eens een interactie tussen fysiek en mentaal plaats. En zo verkrampt iemand die mentaal verkrampt is, vaak ook fysiek en vice versa. En zo zetten mentale grote trauma’s zich vast in je lichaam vast als ernstige ziektes.

En als je niet vrij kunt bewegen, ben je minder creatief, minder in staat om waarde te creëren en… is het lastig om waardevol werk te vinden en houden, geld te verdienen en zit je voor je’t weet in diepe armoede.

Is dat erg? Nou nee, niet per sé, maar ik wens iedereen meer bewegingsruimte en een leven in gezondheid.

Bewegen helpt!

Zit je vast? In mijn eigen minder vrolijke buien helpt bewegen. Een massage helpt – iemand anders beweegt je lichaam. Yoga helpt. Wandelen helpt of lekker dansen (zelfs in je eentje). Pretentieloos sporten helpt. Spelletjes spelen, spelen in het algemeen, kletsen, met iets creatiefs bezig zijn helpt. Alles wat je fysiek en / of mentaal maar zacht, vloeiend in beweging krijgt.

Draag je negatieve content of mentale verzuring bij je? Laat het los en laat het in beweging komen. Vertel, gooi, schud het eruit, schrijf, maak iets, bijvoorbeeld kunst. Zoveel te krachtiger vormen je vindt om te delen, zoveel te meer er in beweging komt. Zoveel te veiliger de omgeving, zoveel te gemakkelijker je in beweging kunt komen. Beweging helpt! En wat voor jou narigheid is, is voor de ander een mogelijkheid om er voor een ander te zijn. En voor een ander er zijn geeft een goed gevoel.

Voel je niet de veiligheid om je verzuring te delen met anderen? Deel je verhaal met jezelf in een dagboek of tekeningen. Deel je pijn met een boom of een kat. Deel je verhalen anoniem op een online forum of wat mij betreft bij een priester of vertrouwenspersoon. Delen helpt.

Ken je iemand die vast zit? Nodig hem of haar uit om in beweging komen, geef een voorbeeld, toon je meest kwetsbare kant, laat beweging zien of help met echt in beweging komen. Al is het maar door iemand mee naar buiten te nemen in een rolstoel.

Negativiteit wil aandacht en komt er hoe dan ook uit

Elke vorm van narigheid wil aandacht en komt er hoe dan ook uit. Ik zie het als een afgesloten ballon met cola waar je flink mee schudt. Op enig moment komt het koolzuur eruit. Geleidelijk door het beetje bij beetje te laten lopen of ineens als een explosie.

Geleidelijk laten lopen komt bijvoorbeeld in de vorm van delen van verdriet en tranen. Stadsgids Jonny vertelde me bijvoorbeeld dat hij via Gewoon een Kop Koffie meer dan duizend therapeuten heeft gehad; meer dan duizend mensen hoorden zijn levensverhaal aan en namen een klein beetje opgekropte narigheid van hem mee. Een goede vriend maakte een foto van zichzelf in verdrietige toestand en deelde dat op Instagram, waarop al zijn echte vrienden hem opzochten en de narigheid in beweging kwam en bij hem weg dwarrelde. Narigheid zette zich om in fotonen, in materie en in aandacht.

Explosies laten knallen komt eruit als woede, als bliksemschichten en komt als je dat zo maar op straat, in een niet gecontroleerde omgeving doet als een boemerang bij je terug. Gecontroleerd kan bijvoorbeeld bij een Rage Club of in één van de stadia van een AUM-meditatie. Door jezelf helemaal in je woede te storten en het naar buiten te slingeren raak je het kwijt, heb ik ervaren (en ja N=1). Maar als je iemand boos aankijkt of aanstoot op straat krijg je dat terug. Als je iemand vermoordt, kun je op vergelding wachten. Donder. Bliksem. Oorlogstaal. En voor je het weet ben je de oorzaak van Wereldoorlog Drie.

Neem nou bijvoorbeeld de boze boeren en hun stikstofprotesten. We zien boze boeren, maar eronder zit kramp, verdriet en/of angst – perceptie van mogelijk verdriet – wat als het er jarenlang niet zacht uitkomt, eruit spat in de vorm van woeste acties en dat je iemand bijna platwalst met een trekker, een paard aanrijdt of de deur van het provinciehuis openbreekt. In onderstaand filmpje legt boerenprotestaanjager Arjen Schuiling even uit hoe het zit. Onder de woede en de oorlogstaal zit het verdriet om het overlijden van zijn vader (en al wat daar achterweg kwam).

Verslaving: hyper-afleiding – ook dat nog even

Mensen met veel stress, kunnen slecht tegen rust en stilte. Zodra ze in rust komen worden ze intens onrustig. Ze krijgen aandacht voor wat er onder hun stress ligt en ze vluchten het liefst in een verslaving. Alcohol, drugs, sex, gokken, smartphones en werk. Alles wat maar afleidt.

Overigens denk ik ook dat je langs deze weg kunt verklaren waarom erg gestresste mensen soms ook erg succesvol zijn. Mensen met een enorme, maar nog wel controleerbare bak trauma opgedaan in hun eerste levensuren, -dagen, -weken, -jaren, hebben veel opgekropte spanning bij zich. Die spanning krijg je er bijna niet meer uit, zou je zeggen. Een flink van hen crasht op enig moment. Een ander flink deel wordt belachelijk succesvol. Hoe verklaar je dat? Ik zie het als een spanning waardoor ze goed en veel en hard kunnen sprinten. Dat kan ertoe leiden dat je altijd strak staat en goed bent in sprinten. Je zoekt afleiding in werk en je geeft de spanning vaak door aan anderen, bijvoorbeeld je kinderen door. Op enig moment – ergens in het netwerk – komt de ellende eruit

En nu? Aandacht voor ellende!

De komende weken, maanden ga ik zelf en samen experimenteren met het aandacht geven van verdriet en woede, daarover delen en nodig iedereen om me heen dat ook te doen.

Ideeën? Vragen? Aanvullingen? Laat onder deze blogpost een reactie achter of stuur me een mailtje.