Ik heb de Gemeenteraad van Groningen en een aantal leden van het College opnieuw een brief geschreven. Die brief deel ik bij deze ook graag op mijn blog, want meer lezers is ook in dit geval beter, denk ik.
Waarde leden van de Raad, geacht College,
Na mijn recente nogal positieve ervaring met de lokale democratie rondom biodiversiteit aan de Bloemsingel en groennormen (waarvoor nogmaals dank!), wil ik het nu over een wat mij betreft nog belangrijker onderwerp hebben. Namelijk over rust. Rust die we nodig hebben, én die in onze volksaard en bodem zit. En wees gerust, ik kom niet inspreken, maar ik wil jullie wel uitnodigen voor een kop koffie of een wandeling. Bij deze.
“Steeds meer jongeren worstelen met prestatiedruk, werkenden vallen uit met burn-outklachten en bijna de helft van de volwassenen heeft ooit een psychische aandoening gehad. De gevolgen zijn zichtbaar in overvolle wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg en onzichtbaar in het stille lijden van velen,” stelt de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) in een vanochtend uitgebrachte publicatie. De Raad spreekt van een hypernerveuze samenleving.
Dat zien we ook (al jaren) in Groningen.
We zien ook een toenemende mate van eenzaamheid. We zien ook een toenemende mate van wat SIRE ‘niet lief gedrag’ noemde en zelfs agressie op straat, in het uitgaansleven. We zien ook een toenemende mate van drugsgebruik (en heftiger middelen). We zien ook een toenemende mate van problemen met personen met verward gedrag en problematiek rondom dak– en thuislozen (toenemende aantallen en heftiger problematiek). En persoonlijk zie ik een bizar aantal mensen hoog, oppervlakkig, sympathisch door hun mond ademen, wat direct, instant leidt tot een activering van het sympathisch deel van je autonoom zenuwstelsel: nog meer stress.
(Eén van de foto’s uit mijn fotoserie ‘Caught in the App’ uit 2016).
Wat is er aan de hand? En wat doen we eraan?
Kort gezegd: we krijgen te veel voor de kiezen en we hebben te weinig werkvormen in ons repertoire om daarvan te herstellen, tot rust te komen. We krijgen meer input van meer mensen van over de hele wereld, meer keuzemogelijkheden, meer materiaal om onszelf mee te vergelijken, meer hogere latten om overheen te springen, meer vragen, meer ‘aanvallen’, meer polarisering, meer suiker, meer zorgen over klimaat, oorlog, meer, meer, meer. En minder ‘aarding’ en iemand die ons wekelijks vertelt dat het wel goed komt, waardoor we minder verbinding met onszelf en elkaar ervaren (wat we juist als mens, als sociaal dier zo nodig hebben).
We zijn gestresster geworden, we zijn elkaar meer gaan stressen, irriteren, bejagen, bestoken, gek maken en we hebben niet meer de verbinding om elkaar te helpen ontstressen en door al die stress zijn we ook nog eens meer verslavende middelen gaan (sigaretten, slecht voedsel, smartphones, alcohol, drugs, medicijnen), wat averechts werkt. We zitten in een self fulfilling collectieve opwaartse spiraal naar STRESS!!!
Meer lege tijd, suggereert de Raad voor V&S. Ik suggereer rust.
(Een figuur uit het rapport ‘Op de Rem’ van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving.)
De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving suggereert in haar rapport: ‘meer lege tijd’. Of iets concreter: meer verbinding, meer verscheidenheid en meer vertraging. Maar veel concreter wordt het nog niet.
Groningen als voorloper?
Kunnen we hier in Groningen voorloper in worden? Ik denk dat we daar alles voor aan boord hebben: én de problemen én de oplossingen. Laten we hier dus als jongste stad van Nederland, als gemeente, waar de nood het hoogst, het meest merkbaar is, een voorbeeld gaan zijn voor Nederland. Want Groningen heeft én een groot probleem én alles in zich, in onze bodem, in onze volksaard, om er iets aan te doen.
Dus: hoe vergroten we onze rust, onze kalmte, nuchterheid (en verminderen we stress)? We hebben een visie op rust en verbinding nodig.
Wat betekent dat concreet wat mij betreft? Meer rust, zodat meer aandacht ontstaat voor wat wezenlijk is en je als vanzelfsprekend meer vanuit liefde – voor jezelf, elkaar en de natuur – kunt en zult gaan leven. In mijn eigen termen: rust, aandacht, liefde. In termen van SIRE: 1. #Doesrustig 2. #Koperbij en #Doeslief.
Hoe maken we meer rust?
Bij alle keuzes (!) die we maken, ook in beleid, ook in het straatbeeld, ons afvragen of het bijdraagt aan rust of stress en dan de juiste keuzes maken. Willen we meer of minder reclameborden (en LED-Abri’s) op straat? Willen we minder of meer groen om ons heen? Willen we meer of minder fietsen op de stoep? Willen we meer of minder lange vergaderingen? Willen we meer zeggen en meer luisteren? Willen we meer debat of liever gesprek? Willen we meer of minder?
We willen, nee, móeten samen leren ontspannen. Enerzijds op een abstracter niveau, anderzijds moeten en kunnen we het samen ook heel specifiek en concreet maken. Want wat betekent rust voor jou?
Bijvoorbeeld – en graag – via ademhaling. Je ademhaling is namelijk de afstandsbediening van je autonoom zenuwstelsel. Adem je krachtig in door je mond, dan schiet je in de paniek. Adem je zacht in en uit door je neus en neurie je er zelfs wat bij, dan ontspan je. Science based waar. Sympathisch ademen versus parasympathisch ademen.
Vanuit die rust komt meer aandacht en vanuit daar zorg.
Als iedereen in de stad en gemeente meer rust heeft, heb je meer aandacht voor minder en maak je je keuzes aandachtsvoller, meer mindful. Niet tak-tak-tak. Maar gewoon luisteren. En wie meer vanuit aandacht leeft, zorgt meer, doet liever voor zichzelf, voor elkaar en voor de wereld, waardoor meer verbinding ontstaat, met jezelf, met elkaar en met de natuur.
Willen we een opwaartse spiraal de boom in, naar een hyper-hectiek? Of willen we de boom uit, de rust in? Ik denk dat we het antwoord wel weten. We willen verzachten.
Groningen ís nuchter en kalm.
In onze bodem zit nuchterheid en kalmte. Geen lava en vuur zoals in Italië of Frankrijk (de Balkan of het Midden-Oosten). Dat zie je terug in onze volksaard. Ik wil uitnodigen om daar naar terug te keren en een stadsvisie te formuleren vanuit rust (aandacht en liefde).
We moeten onszelf niet willen vergelijken met Rome, Milaan, Parijs of Amsterdam. Als we ons al met steden willen vergelijken dan passen we, wat mij betreft, veel beter in het rijtje Hamburg, Kopenhagen, Aarhus, Oslo, Bergen. We zijn meer nordic, dan mediterraan.
Misschien zijn we wel de meest zuidelijke stad van Scandinavië 😉
Van visie naar beleid
Waar een brief van mij rondom biodiversiteit aan de Bloemsingel in vier weken tijd leidde tot een aanscherping van beleid rondom groennormen, wil ik jullie nu uitnodigen hetzelfde te doen met rust. Hoe gaan we wat mij betreft opnieuw samen zien. En misschien kunnen jullie er in jullie verkiezingsprogramma’s alvast wat extra aandacht voor maken.
Dank alvast. Ik hoor graag weer van jullie.
Rust. Aandacht. Liefde 😉
Ritzo
Verder wellicht interessant:
- Dagblad van het Noorden (april 2025): Goed opgeleid maar toch geen baan. In Groningen meer jeugd in de bijstand. ‘Stress, sociale druk, hoge huren en depressie’
- Een eerdere blogpost over prikkels: Prikkels, prikkels en nog meer prikkelen – Ritzo ten Cate
- Een blogpost over rust: Vaker tot veel tellen – Ritzo ten Cate
- Dagblad Trouw over mijn werk met ‘telefoonzombies’: Ritzo ten Cate fotografeert telefoonzombies: mensen die net even opkijken van hun smartphone | Trouw
- Dagblad Trouw over mijn werk met daklozen: Groningse ondernemer Ritzo ten Cate: Mijn leermeesters? Mijn dakloze vrienden | Trouw