Project X maakte Haren tot oorlogsgebied

Op vrijdagavond 21 september 2012 reed ik – vers terug van vakantie – over de snelweg langs Haren. De afritten waren afgezet. Ik reed door naar Groningen, zette de radio aan en Radio Noord meldde dat Project X Haren in volle gang was. Tienduizend jongeren en latente relschoppers waren op de uitnodiging afgekomen om een uit de hand lopend feestje te bezoeken in villa-dorpje Haren. Traditionele journalistieke en populaire media en nieuwe sociale media hadden de uitnodiging gedeeld en de Gemeente Haren en Politie Groningen stonden erbij en keek ernaar; overrompeld door wat zich in aanloop en op de avond zelf voltrok. Stapje voor stapje werd de uitnodiging voor een verjaardagsfeestje een verkapte oproep om te rellen en had niemand kunnen voorzien dat het zo mis zou gaan. Ook ik niet.

Facebook-data downloaden en onderzoek naar de kern

Ik reed naar huis en klapte mijn laptop open om te kijken wat er aan de hand was en hoe het zo gekomen was. Ik ontdekte duizenden tweets, facebook-berichten, foto’s, video’s en meer. Ik probeerde het voor mezelf onder elkaar te zetten, maar het bleek zo veel dat het werkgeheugen van mijn laptop vol liep en ik niet verder kon. Bevriende hackers hielpen me de dagen erna om alle data onderzoekbaar in een database te krijgen en dat was de basis voor mijn onderzoek naar Project X Haren.

Lezingen over hoe je zo’n ramp organiseert en hoe je dat voorkomt.

Op weblog Dutch Cowboys deelde ik mijn verhaal. Ina Strating en Wouter Jong pikten het op en tipten de Politie Academie. Een paar dagen later gaf ik een lezing voor 200 man korpsleiding en burgemeesters en was het karretje in beweging. Mijn verhaal werd warm ontvangen en kreeg de vraag of dit vaker zou kunnen gebeuren en wat je er tegen zou kunnen doen. Mijn antwoord was ‘Ja en geen idee’ en dat was het begin van mijn onderzoek naar cyber-ellende op straat. Hoe veroorzaak je een ramp gebruik makend van social media? En wat kun je er tegen doen? Samen met tientallen onderzoekers en veiligheidsprofessionals probeerde ik antwoorden te vinden. De essentie was simpel: je richt een latente negatieve energie van een grote groep mensen op één punt in plaats, tijd en actie en klaar ben je. Alles wat je kunt doen om die focus te verstrooien helpt om de ramp minder groot te maken.

Landelijke politie te hulp en Inhuldigingsdag Amsterdam

Ik gaf tientallen lezingen door het hele land en hielp bij de analyse van verschillende cases. Klapstuk was Inhuldigingsdag in Amsterdam. Wat kun je doen om cyber-ellende op straat tijdens de inhuldiging van de koning te voorkomen? We bedachten dat het feest drie dagen en nachten moest duren in plaats van één. We verzonnen Sensation Orange om 25.000 jongeren uit Noord-Holland niet naar Amsterdam te laten komen. En we programmeerden klassieke muziek op het Museumplein en Armin van Buren op het IJ. En we brachten alle zwermen in kaart die mogelijk actief en doelgericht of passief en onbewust voor narigheid konden zorgen. Ik deelde mijn onderzoek op weblog Fast Moving Targets.