“Bushcraft, zoals wij het zien, is mensen te laten ervaren dat buiten je thuis kan zijn en daar hoort alles bij,” aldus René Nauta en Beke Olbers over bushcraft, hun bedrijf Extra Bushcraft en hun opleidingen.
In 2019 begonnen Erik, Stefan, Ward en ik bij Beke en René met tien andere studenten aan de uitgebreide bushcraft jaaropleiding. In 2020 gingen we de diepte in met een vervolgopleiding van nog een jaar. In de eerste week van oktober 2022 rondden we onze opleiding af met een Over Leven, waarin we vijf dagen leefden van het land en buiten nog meer ons thuis werd dan het de afgelopen drie jaar al was geworden.
We begonnen onze opleiding met een rugtas vol plastic, we eindigden met niets dan takken, bladeren, mos en varens en – ok – een mes, billy en een paar vishaken. We gingen terug naar de natuur en reisden terug in de tijd. Van een tijd vol technologie en kunstmatigheid terug naar zoals onze verre, verre voorouders leefden, naar hoe samen leven begon, terug naar hoe de mensheid begon. Zo hebben wij het ervaren in elk geval.
Over Leven gaat echt over overleven. Als jij niets doet, ga je dood, of op zijn minst zak je weg. Als je een goed onderkomen wilt, moet je dat maken en blijven aanpassen. Als je vuur wilt, moet je dat maken. Als je water wilt moet je op en neer naar de beek en per keer zo veel mogelijk billys mee. En als je wilt eten moet je erop uit en plukken, rapen, graven of doden. Als jij niet kiest om aan het werk te gaan, om te willen overleven, gebeurt er niets en ben je af.
Je voelt je kwetsbaar in de grote natuur. De veiligheidsstandaarden waar je in je dagelijks moderne leven op kunt vertrouwen, zijn er niet. Als je shelter wordt bedolven door een omvallende boom, ben je dood. Als je valt op de rotsen, heb je pijn, ben je nat of… erger – zeker als je alleen bent.
Het brengt je terug naar de kern, naar het begin van leven, naar het begin van samenleven, naar het begin van de mensheid. 300.000 Jaar terug hadden mensen exact hetzelfde nodig. Dát ervaar je nu ook ook. Je bent overgeleverd aan jezelf, je team of eigenlijk aan de natuur. Wat geeft ze? Wat neemt ze?
Kennis en ervaring helpt. Hoe bouw je een goede en een betere hut? Wat kun je eten en wat niet? Hoe maak je vuur met alleen een schoenveter? Kennis en ervaring maken juist op dit elementaire niveau van leven het verschil tussen wel of niet, tussen uiteindelijk leven en dood.
Overleven gaat gemakkelijker in een team, in een samenleving. De één is goed in vuur maken, de ander heeft een sterk ontwikkeld bouwtalent. Als de één erdoor zit, kan de ander een gaatje dichtlopen. Je doet het samen. Je doet en kunt en je krijgt wat je samen bereikt. Je doet wat moet, wat dat ook is en blijft in verbinding, want je bent op elkaar aangewezen. Alleen op elkaar kun je écht vertrouwen.
Vijf dagen Over Leven raakt grote dingen aan. Verbinding met jezelf, verbinding met anderen, verbinding met de natuur, kunnen vertrouwen. Of dus ook niet. Alles wat in de weg staat, mag je laten vallen. Je moet doen wat er moet gebeuren, ook al is dat niet je grootste talent of hetgeen waar je het vrolijkst van wordt.
Je hebt weinig nodig; veel minder comfort, slapen en eten dan we dagelijks gebruiken in ons moderne leven. En nog steeds: er is te weinig. Hoeveel het land ons ook gaf, het lukte ons nauwelijks om 250 calorieën per dag bij elkaar te verzamelen, terwijl we misschien wel 4000 per dag nodig hadden. We verloren allemaal tenminste 5 kilo lichaamsgewicht.
Voeding uit de natuur voedt. Hoe weinig bramen, rozenbottels, appels, kokkels, mosselen, limpets, garnalen, wortels, beukennootjes, brandnetelblaadjes heb je nodig om je weer wat beter te voelen? En hoe eenvoudig is het om jezelf even te verwennen met geroosterde zeeradijswortels of krokante garnalen en brandnetelchips gegaard boven de kolen. De natuur geeft als je het ziet en neemt.
We hebben de natuur overleefd en dat geeft vertrouwen. Als je je op dit elementaire niveau samen weet te redden, dan kun je meer aan, zelfs als het waait of op zijn Schots stormt.
Op naar de solo? Hoe dan ook op naar meer bos, want natuur smaakt naar meer natuur.
René en Beke, dank. Door jullie is buiten voor ons ook een thuis geworden.
Goede vriend Anton Roerdink nodigde me uit voor een gesprek.
Wil je met je team (serieus) het bos in? Wil je iets met bushcraft in Drenthe, Groningen, Friesland? Schiet me gerust even aan. Want ik neem je graag mee het bos in, van de paden af.