Stadse ergernissen
Wie in een stad als Groningen over straat loopt, ziet fietsen op de stoep staan. Gewoon netjes geparkeerd, maar ook zo dat er geen doorgang meer is, soms zelfs pal voor de ingang van een winkel. Of op de blindengeleidestrook. Helemaal lachen. Veel mensen fietsen over de stoep en trappen vrolijk door en laten een bejaarde met rollator voor hen aan de kant gaan. Bonuspunten! Roken voor de ingang van een kantoor. Je afval op straat of in het plantsoen dumpen. Het is het topje van de ijsberg stadse ergernissen, anno 2017. Een aantal verzamelde ik de laatste tijd hashtag #Kanliever, maar dat #KanMeer (want ik ben al met een andere foto-serie bezig)
 |
| Fietsen blokkeren de stoep Oosterstraat, Groningen |
‘Waarom doen we dit,’ vroeg ik mezelf af. En ik legde het voor aan een aantal van deze onverschilligheidsplegers. De antwoorden variëren van ‘geen idee, eigenlijk’ tot ‘waar bemoei je je mee?’ In deze blogpost deel ik een stukje kort voor-de-vuist-weg onderzoek naar de mensen toe. Versie 0.1 alfa. Binnenkort ongetwijfeld door naar permanent beta.
Steeds meer mensen op aarde
Tot aan de industriële revolutie (eind 18e eeuw, begin 19e) was het aantal mensen op aarde relatief klein (1 miljard) en stabiel. De industriële revolutie bracht efficiency en dat zorgde voor economische groei, stijging van levenskwaliteit, geboortecijfers en levensduur. Binnen een eeuw groeide de wereldbevolking met 70%. In de de negentiende eeuw zette die beweging zich voort. De groei daarna laat zich het beste omschrijven als een explosie. Tussen 1950 en nu verdrievoudigde de wereldbevolking van 2,5 naar 7,5 miljard. En wat er ook gebeurt: het aantal wereldburgers zal de komende decennia alles behalve afnemen.
 |
| Overgenomen van DSS |
Steeds meer mensen bij elkaar, in steden ~ urbanisatie
In 1800 leefde 3% van de wereldbevolking in steden. Tegenwoordig woont meer dan de helft in een stad. In ontwikkelingslanden zelfs 70%. Er zijn meer dan 400 steden met meer dan één miljoen inwoners. Sinds de industriële revolutie, kunnen we hoger en efficiënter bouwen en zijn steden dus ook nog’ns compacter geworden. Het gevolg: meer mensen per vierkante kilometer.
Steeds meer verbonden ~ mondialisering
Door de komst van snelle voertuigen, zoals treinen, auto’s en vliegtuigen zijn de mensen – vooral in die steden – steeds beter met elkaar verbonden. Het aantal snelle voertuigen steeg en ze werden sneller en efficiënter ingezet. De hele wereld is binnen handbereik. De hele wereld over reizen is voor steeds meer mensen de gewoonste zaak van de wereld geworden.
Nog meer verbinding door (mobiel) internet
Door de komst van het internet en smartphones zijn nog meer mensen in staat om hun verhalen, overtuigingen, kennis, belevenissen, artistieke uitingen en … onbenulligheden te delen. En what happens on the web, stays on the web en daardoor explodeert het internet elk uur steeds verder de pan uit.
Al die mensen hebben dat internet 24/7 in hun broekzak en dus zijn ze latent, indirect met elkaar verbonden. De wereld was nog nooit zo klein en dus nog nooit zo groot. Biljoenen exabytes onder je duim of om je pols.
Steeds meer ruimte voor de top van de piramide Mazlov
Steeds meer mensen hoeven zich steeds minder druk te maken over overleven en primaire levensbehoeften en krijgen de ruimte om sociaal te doen, dingen te doen om waardering te oogsten en hogere zelf-ontwikkeling na te streven. Bijvoorbeeld: gezellig doen, studeren, discussiëren, mediteren, reizen, kunst maken en… hun social media accounts bijhouden.
Vijfduizend jaar terug waren de meeste mensen druk met leven en overleven en was er – op wat vroege hoogbeschaafde wereldsteden na – weinig ruimte en mogelijkheid voor het maken en delen van kunst en kennis. Vijftig jaar terug was het heel bijzonder als je de grote Winkler Prins encyclopedie thuis had. Tegenwoordig heeft iedereen Wikipedia op zak. En de rest van het internet. En… heeft echt niemand dit oernaslagwerk meer thuis. Vijftig jaar terug studeerde alleen de elite. Tegenwoordig heeft iedereen toegang tot MOOCs van de beste universiteiten ter wereld en is iedereen lid van hét Corps.
Vijftig jaar terug was het heel bijzonder om de wereldwonderen te bezoeken. Nu ken je ze al van je #Instafriends, zwaai je even vanuit het vliegtuig en zeg je ‘boeien!’ Vijftig jaar geleden moest je op reis om mensen uit andere culturen te ontmoeten. Nu loopt elke stad met meer dan 100k inwoners vol met wereldbevolking en is elke wereldstad een smeltkroes van alles en iedereen. Vijftig jaar kon alleen een kerstkind met heel veel mazzel Elvis Presley of Bob Dylan worden. Nu kan iedereen samples maken, auto-tuned zingen, mixen en delen. De top van de wereld is nogal groter geworden. Vijftig jaar terug had je één Marilyn Monroe. Nu begint een meisje in groep zes al met haar modelaspiraties. We leven in een nieuwe renaissance en (bijna) alles en iedereen doet mee (Goldin en Kutarna, 2016).
Er komen steeds meer prikkels en mogelijkheden om onszelf te prikkelen
Doordat iedereen 24/7 deelt en deelt en alles online opgestapeld wordt, heb je veel te weinig aan 24/7 om alles bij te houden, wat je wilt bijhouden en dus draai je 24/7 overuren en hebben je hersenen meer te verwerken dan ooit te voor. We slapen minder dan ooit. En we hebben bijna nooit meer ruimte om uit te rusten of ons simpelweg te vervelen. Daardoor leven we in een continue roes. We komen in een mentale verlamming. We zijn langzamerhand aan het zombificeren.
Commerciële belang van verslaving
Diensten als Facebook en Instagram zijn niet op de wereld om wereldvrede te stichten. Ze hebben als grote doel world domination en… daarmee geld te verdienen. Ze verdienen geld met mensen die hun diensten gebruiken. Waarbij geldt: meer is beter. Daarom doen ze er alles aan om de verslavende werking zo groot mogelijk te maken en had Facebook heel lang geen dislike-button (en nu vooral like-achtige knoppen) en Instagram alleen het hartje. Het zijn ultieme oppottingen van latente positieve energie, dopamine-knallers en daar wil je zijn.
Er ontstaat een deelcultuur
Iedereen kan 24/7 delen en doet dat, dus waarom jij ook niet? Ook jij wilt je later kunnen herinneren dat je voor de Mona Lisa stond. Ook jij wilt jezelf – van je beste kant – laten zien. Ook jij wilt een toffe baan en/of mooie klussen. Ook jij wilt leuk worden gevonden. Ook jij wilt waardering.
We worden steeds beter in prikkelen en worden nóg meer immuun
Omdat mensen overprikkeld zijn, moeten we steeds meer ons best doen om ze te prikkelen. Nog grotere reclameborden. Nog sluwere straatverkopers. Nog slimmer mensen taggen om views te halen. Nog schokkender foto’s. Nog woestere illustraties en teksten op je t-shirt en nog extravagantere kleding. Nog meer heftigere tattoos. Nog een perfecter fitgirl (m/v) lichaam, omdat een mogelijke partner anders niet meer opgewonden raakt. Mannen die veel porno kijken raken gewend aan perfecte actrice lichamen dat ze niet meer opgewonden raken van de vrouwen die beschikbaar zijn.
We moeten heftiger prikkelen en leren dat ook steeds beter. Het algehele prikkelniveau gaat omhoog en onze immuniteit rijst mee. Had ik al gezegd dat we aan het zombificeren zijn?
Zombiegedrag
Steeds meer mensen zijn murw. Ze staan in zombie-modus. Ze raken mentaal verlamd. Waardoor ze de connectie met zichzelf en met de wereld kwijt zijn en daardoor simpelweg hun aandacht niet bij hun handelen hebben en maar wat doen. Afval op straat gooien. De stoep blokkeren. Bejaarden aan de kant rammen. Et cetera. En zo krijgen ook schattige kleinere steden als Groningen groot-stedelijke allure.
Wat doen we d’r aan?
Minder prikkels. Minder chatten. Minder schermen. Minder sensatie. Ontwennen. Cold-turkey stoppen met Facebook en Instagram. Laptop dicht. Telefoon weg, uit, thuis laten. Weer gewoon een non-smartwatch om je arm of in je broekzak. Meer bos. Meer natuur. Meer wandelen. Meer turen en zijn in de leegte. Meer rust, aandacht, liefde. Meer echt contact met mensen. Meer mediteren. Meer suffe dingen doen. Meer vervelen.
En minder prikkelen. Dat ook alstublieft. Minder. Minder.
Vragen? Eigen ervaringen delen? Delen hoe jij ermee om gaat? Opmerkingen? Aanvullingen? Schieten? Lezingen? Plaats een reactie onder deze post of mail.
Dank!