Wanneer in je leven voelde jij je nou écht met iemand verbonden? En wat voel je daar nu bij?
Afgelopen zomer kreeg ik deze vragen aangereikt bij het voorbereiden van wat ik toen nog dacht dat gewoon een lezing over verbinding zou worden. Het raakte me. Er ontstond veel moois. En verbinding. En… een prachtig ontwerp om groepen mensen nog dichter bij elkaar te laten komen.
Ik dacht terug aan de week rondom het overlijden van mijn moeder. De rozen die ik op de Vismarkt kocht voor haar vierenzeventigste verjaardag. Het belletje – in de Zwanestraat – vlak daarna van mijn vader: “Mamma is uit haar stoel gegleden. Ze zijn bezig haar te reanimeren.” De rit naar het ziekenhuis. De broeder die ons staat op te wachten. Mijn vader in tranen in een hoekje van die lege witte kamer. Samen met elkaar rond haar bed staan en haar laatste warmte voelen. Verbinding voelen en banden voelen scheuren. Staan overgeven in de tuin, omdat mijn lichaam het allemaal niet begrijpt. Samen de uitvaart regelen. Samen de kerkklokken horen luiden. Samen naar die bos rozen kijken, die je voor haar vierenzeventigste kocht, die ze op één dag na net niet haalde. Samen elkaar erdoor slepen. Belletjes van mensen die je van vroeger kent, je alle sterkte wensen, over je moeder vertellen en ineens dichtbij zijn. De condoleance-avond. Al die liefde van vrienden, familie, kennissen. De uitvaart. Mijn woorden van herinnering tijdens de uitvaart. Weer thuis komen en de leegte ervaren. Het verdriet van mijn vader. Samen wandelen langs de bosrand – daar hadden ze samen ook zo vaak gelopen. Samen koken. Samen eten. Samen weer thuis zijn bij hem thuis. Samen erop uit. Samen terug naar zijn militaire diensttijd in Maastricht. Samen terug naar een schoolreisje van hem en mijn moeder in Tecklenburg. En samen het huis opruimen en opnieuw kennismaken met mijn ouders. En… die enorme bos rozen die ik mijn moeder voor haar drieënzeventigste gaf.
Ik dacht aan Jonny en Max en Leendert en Youp. Mannen van de straat die ik leerde kennen bij Gewoon een kop koffie. Jonny die geen hulp van me hoefde, maar het wel fijn vond om gewoon een bak koffie te drinken en wat te kletsen. Samen eten en ervaren dat hij me raakte met al zijn verhalen en wijsheden en hij blijkbaar blij werd van gewoon wat kletsen met mij. Samen koffiedrinken bij hem thuis. Teruglopen naar huis met vraagtekens bij bijna alle vanzelfsprekendheden die je in je leven hebt opgedaan. De eerste stadswandeling met Leendert waarin hij zijn levensverhaal bloot legde. Tien kilometer wandelen door de stad met twaalf onbekenden. Zijn openheid nodigde hen uit om zich ook kwetsbaar op te stellen. Een groep onbekenden ging uit elkaar als een groep die samen iets had meegemaakt. Ik dacht terug aan de eerste ontmoeting met Max bij de Kostersgang. Zijn verhaal dat-ie op een bankje in het plantsoen lag en tot de Heer bad dat Hij hem maar tot zich moest nemen. De wandeling met de kinderen van OBS De Schakel uit Hoogezand, waarin hij even deelde wat zijn echte levensverhaal was en de kinderen vier uur lang aan zijn lippen hingen. Eten met Youp bij de HEMA en even denken te voelen dat je vrienden aan het worden bent of zo en dat je een paar maanden later hoort dat-ie acht maanden vast zit en dat dat echt niet helemaal voor niets is.
Ik dacht aan met Ronald naar Georgië. Ik dacht aan samen een echt bedrijf oprichten. Ons boek schrijven. Samen de wereld willen verbeteren. Onze boodschap over ondernemerschap verkondigen. Lykle die als vanzelfsprekend de derde musketier werd. Elk jaar iets doen wat je over tien, twintig, dertig jaar terug nog herinnert als de dag van gisteren. En die dag dat ik besloot het bedrijf te verlaten.
Ik dacht aan Jolanda, mijn aller-aller-eerste vriendinnetje. Althans: op de kleuterschool. Ze was er uiteraard ook op de condoleance-avond vorig jaar. Juf Gea. Juf Geertje. Hutten bouwen. Schaken in de kantine op de middelbare school. Samen computeren tot diep in de nacht. Samen duizenden kilometers maken op de ATB en ervaren dat je samen beter wordt. Samen urenlang op de drivingrange staan en kampioen worden met Heren 2. Met Iain, Oscar en Eefke in haar tuin en door de stad. Met Bram naar Wit-Rusland. Die avond dat er iets bijzonders gebeurde tussen een Wit-Russische journaliste en mij. Het afscheid. De reis terug. De urenlange Skype-gesprekken de weken erna. Een half jaar lang op en neer reizen tussen Groningen, Amsterdam, Vilnius en Minsk om maar zo veel mogelijk bij elkaar te kunnen zijn en uiteindelijk ervaren dat er – toch – een te grote afstand is tussen een voormalige Sovjet Unie staat en ons vrije Nederland.
Wanneer in je leven voelde jij je nou écht met iemand verbonden? En wat voel je daar nu bij?
Sinds afgelopen zomer onderzoek ik deze vragen. Voor mezelf. Voor anderen. Met anderen. Ik haal verhalen van verbinding op, onderzoek wat’t met ons doet en probeer uit te vinden hoe die verbindingen tot stand kwamen.
Ik stelde de vraag aan mezelf. Ik stelde de vraag aan vrienden, aan bekenden en totaal onbekenden. Vrienden delen verhalen, die ze nog niet eerder deelden. En die verhalen brengen ons dichter bij elkaar en verdiepen onze vriendschap. Onbekenden kijken je even aan en geven dan zomaar antwoord. En voor je het weet ontstaat er iets. Want blijkbaar draagt een goed gesprek over verbinding bij aan verbinding.
En toen dacht ik: wat zou er gebeuren als je deze vragen voorlegt aan een groep van zeventig collega’s, die meer met elkaar willen? Wat voor enorme bak met verbinding, ontroering en inzicht moet dat wel niet opleveren?
Afgelopen donderdag was het zover. Er waren zeventig collega’s die meer met elkaar wilden. Het stellen van de vragen leverde prachtige verhalen op, die ontroering opwekten. En tranen. Ze lieten inzien hoe mooi, belangrijk en waardevol echte verbinding is. Ze gaven inzicht in hoe verbindingen ontstaan en welke voorwaarden waardevol zijn. En… er ontstond verbinding.
De komende tijd blijf ik deze vragen onderzoeken en wil ik ook graag met meer groepen aan de slag. Dus wil je meer verbinding met je collega’s, met je straat, met je wijk, met je familie, met je vrienden? Met mijn Connecting Circles bijeenkomst, ben je binnen anderhalf uur bijna gegarandeerd meer met elkaar verbonden.
Anna, Marjan bedankt voor jullie uitnodiging om me te verdiepen in dit mooie thema. Petra bedankt voor het aanreiken van deze openbarende vraag. Vrienden, bekenden, onbekenden, dank voor jullie antwoorden.
En voor wie er zin in heeft nogmaals de vragen: Wanneer in je leven voelde jij je nou écht met iemand verbonden? En wat voel je daarbij?
Hou de antwoorden voor jezelf, deel ze hieronder als reactie op deze blogpost of mail me even op ritzotencate@gmail.com.
Dank voor het delen.