De eerste jaren nadat Twitter en Facebook op de wereld kwamen, was er tijdens een lezing altijd wel iemand met een vraag over het nut van social media. “Wat heb ik er nou aan dat andere mensen melden dat ze op het toilet zitten of worteltjes staan te schrappen?” Ik legde dan uit dat je het ook voor andere dingen kunt gebruiken en wat de waarde kan zijn van als je in mijn geval – toentertijd – 1000 of 2000 volgers een vraag kunt stellen. Ik liet zien dat je er mee bij Oprah kunt komen, zoals Esmee Denters. Ik liet zien dat je er een feestje mee kon organiseren, zoals in Haren. Of dat je kon mopperen over pepernoten in augustus bij de de Jumbo en dat er dan bijna 25.000 mensen met je meemopperden en dat Jumbo de pepernoten dat jaar toch maar even landelijk uit de schappen haalde tot diep in november. Ik noemde het de kracht van de massa en dan was het wel duidelijk en konden we door met de lezing.
Tegenwoordig heb ik nauwelijks gesprekken over het nut van bijvoorbeeld Twitter of Facebook. Want die hebben zich wel bewezen. Zo lijkt het. Iedereen kan met enorme groepen mensen contact hebben. Facebook. Twitter. Instagram. Whatsapp. Snapchat. Periscope. Google Docs. Ge-ni-aal en de bom. De laatste tijd gaat het overigens wel regelmatig over dat het – al dan niet in combinatie met dat turen op die smartphone – nogal afleidt en het allemaal nogal oppervlakkig is.
Dus tijd voor een klein onderzoekje en wat overdenkingen. En een vraag: wat is het nut van social media voor jou?
4487 followers op Twitter. Wat zegt dat?
820 vrienden op Facebook (na twee eerdere schoonmaken). Wat zegt dat?
2761 mensen die de page van Gewoon een kop koffie liken. Wat zegt dat?
1658 contacten op Linkedin. Wat zegt dat?
Weinig meer dan dat je in mijn geval ongeveer 5000 mensen kunt benaderen vanuit een soort semi-open Rolodex 3.0, dat tussen de 50 en 100 mensen die je echt volgen en dat als je dat af en toe gericht en met veel aandacht en liefde inzet je dan dingen in beweging kunt zetten. Of zo.
Wat? Ja. Sorry. Euhm. Het kwam voor mezelf ook wel even hard binnen. Maar de grote kracht van social media lijkt voorbij. Of althans: het wordt anders. Het wordt volwassen. Want met meer aandacht dingen delen met minder mensen is eenvoudiger dan ooit en levert meer op. Althans zo lijkt het voor mij. En als ik om me heen vraag en luister ook bij een flink aantal anderen. Small with lots of love and attention is the new big.
Van mijn bijna 4500 volgers op Twitter ziet gemiddeld iets minder dan 10% mijn niet geadresseerde tweets – afhankelijk van tijdstip en andere contextuele dingen. Minder dan 1% heeft er even aandacht voor en klikt door. Een deel daarvan leest goed of kijkt een video uit tot het einde. Minder dan 0,1% komt in enige vorm en mate in actie. En gek genoeg lijkt het nauwelijks uit te maken hoe vaak een tweet wordt geretweet of geliket. Tegelijkertijd als je mensen die jou kennen aandachtsvol mentionet (of DMt) weet je min of meer zeker dat ze iets met je bericht doen. Al is het maar liken of retweeten. Of je bellen.
Van de 818 vrienden op Facebook weet ik niet hoeveel mensen mijn berichten op hun scherm krijgen. Wat dat op je scherm zien overigens inhoudt of de waarde er van is: geen idee. Facebook schijnt die getallen wat naar boven af te ronden, want dat is indirect goed voor advertentie-inkomsten. Ongeadresseerde berichten met een foto of filmpje worden door ongeveer 10% geliket of becomment. En ook hier: als je mensen die jou kennen met aandacht mentionet weet je min of meer zeker dat ze iets met je bericht doen. Al is het maar liken of sharen of… bellen.
Van de 2761 likers op de Facebook-page van Gewoon een kop koffie weet ik wel (iets) beter wat ze doen. Zonder meer worden berichten bij 2500 getoond (wederom met die afrond-opmerking over Facebook erbij). Soms minder. Soms meer. Tussen de 1 en 10% klikt door, liket of becomment. Soms heel veel meer.
Van de 1658 LinkedIn contacten zijn er twee of drie die reageren. Voor de rest zie ik nauwelijks iets van een post op LinkedIn.
En dan nog even good old email naar meerdere adressen. Ook een soort van social media gebruik. Afgelopen zomer bijvoorbeeld stuurde ik liefdevolle mails naar 70+ mensen die aan boord waren bij HealthHack050. Per keer minder dan 5 reacties of actie. Een flink deel gaf bij een lunch-bijeenkomst aan: “Mijn mailbox zit permanent te vol. Ik scroll er even door en lees maar een klein deel en ik geef op een nog kleiner deel antwoord.” Op mijn vraag hoe je selecteert welke je leest en welke niet was het antwoord een veelzeggend en breed gedragen “Tsja.” En dat bleek best zorgelijk, want er schoot ook wel’ns een echt belangrijk mailtje tussendoor. En verder noem ik mailen met mijn 50 studenten van de RUG-minor-ondernemerschap (doorgaans 0 reacties bij één-op-veel mails). En een liefdevolle best belangrijke mail naar ongeveer 50 mensen in en rondom het Veranderlab Veiligheid: 5 reacties. Overigens stuk voor stuk wel reacties waar je blij van wordt. En good-old één-op-één of twee mailen levert ook veel moois en waardevols op.
En Whatsapp? Daar ben ik drie jaar terug al mee gestopt. Te snel. Te afleidend. Te veel met je grote vingers op je kleine telefoontje. Te terwijl je net met iets anders bezig bent. Te oppervlakkig. Te storend.
Is dat vreemd allemaal? Nee. We worden overspoeld met berichten, pliepjes, kraakjes, nieuws en informatie. En dus – ik blijf even bij mezelf – van de 2300 mensen die ikzelf volg op Twitter, volg ik er 73 echt, in een afgeschermd lijstje. Het zijn mensen die ik interessant of simpelweg leuk vind. In een ander lijstje volg ik wat mensen rondom de Veranderlabs, want ik wil een beetje op de hoogte blijven wat er bij andere labs gebeurt. En verder zoek ik advanced of volg ik gericht rondom bepaalde thema’s. Van de 818 Facebook vrienden, volg ik er zo’n 20 echt – in een handgemaakt close friends lijstje – omdat ik me op de één of andere manier met ze verbonden voel. Een stuk of 50 volg ik zo’n beetje, ik zit in een samen sporten-groep en een RUG-minor-ondernemerschap-groep. Hoeveel mensen ik exact volg? Geen idee. Facebook verdoezelt met allerlei slimme algoritme’s nogal hoeveel mensen ik niet meer volg en hoeveel wel. En LinkedIn? Ik zoek af en toe een mail adres op…
Is de grote kracht van social media voorbij dan? Nee, ook dat niet. Het lijkt wel allemaal volwassen te worden en we leren het steeds meer echt sociaal te gaan gebruiken.
Er zijn bijvoorbeeld nieuwe grote niche-kanalen ontstaan. Denk aan Youtube-sterren en fashion-bloggers met meer volgers en fans dan TV-programma’s. Of denk aan toch die 2761 likes op de Facebook-pagina van Gewoon een kop koffie en de meer dan 1000 mensen die daardoor mee door de stad wandelden onder gidsing van een (ex-)dakloze. Of 2800+ mensen die zomaar even hun aandacht richtten op #Veilig050, waarvan 30 een plek of situatie aandroegen waarin ze zich onveilig voelden. Als iets viraal gaat, bijvoorbeeld omdat je echt goede content deelt, je mensen met aandacht en liefde mentionet (of tagt, of gewoon noemt), dan wordt het soms meer of heel veel meer.
En verder is zoals ik hier boven al schreef met de komst van social media een soort handige quasi-open Rolodex ontstaan waar je ook nog’ns voor jezelf aantekeningen in kunt maken en je gedachten in kunt aanscherpen. Een soort agenda / notitieboekje / adressenboekje, maar dan slimmer en waar je ook nog’ns heel veel dingen handig kunt terugvinden tenminste als je het een beetje slim hebt opgeslagen.
En nu? We gaan weer bellen, mailen, DM-en. Met aandacht, met liefde. Of gewoon een bak koffie doen, samen eten, samen zijn. En minder vluchtig tweeten, retweeten, liken, sharen.
Wat is het nut van social media voor jou? Wat zijn jouw ervaringen en overdenkingen? Ik hoor graag. In de vorm van een comment, mail of bij een kop koffie 🙂 Je kunt me mailen op ritzotencate@gmail.com.